Een witte steen en twee handen

Het thema van Palmzondag 28 maart was ‘de doden begraven’. Themaonderdeel van de zeven zondagen in de veertigdagentijd. Onderdeel ook van de zeven werken van barmhartigheid.

Het deuterocanonieke[1]boek Tobit, genoemd naar een vrome Joodse man uit de stam Naftali, die met vrouw en zoon in de achtste eeuw voor Christus in Ninevé woonde, schrijft in hoofdstuk 2 vers 7: ‘zodra het donker was geworden dolf ik een graf en begroef mijn volksgenoot.’ De doden zijn ons voorgegaan, en samen met hen kijken we uit naar de dag van het nieuwe leven. Daarom zorgen wij voor onze doden, zo bevestigen wij haar of zijn bestaan. Zoals Jozef van Arimathea, die zorgzaam Jezus’ lichaam op waardige wijze in een rotsgraf legde (Mattheüs 27, 59 en 60), geborgen achter een grote steen.

Veel kerken zorgen voor hun doden middels een gedachtenisteken. Hierin wordt een witte steen geplaatst met daarop de naam van de overledene, de geboorte- en de sterfdatum. De steen verwijst naar Openbaring 2, 17b: ‘Wie overwint zal ik een wit steentje geven waarop een nieuwe naam staat, die niemand kent, behalve degene die het ontvangt’. Op een bescheiden manier wordt dit gebruik deze Palmzondag ook in de Open Kring geïntroduceerd.

Bescheiden, want het is geen groot, maar wel een krachtig teken.

Onze gemeenteleden Hilda Sijtsma, Marijke Deinema, Bob Wierenga en ondergetekende dachten erover na hoe daar vorm aan te geven.

Een van de laatste woorden tijdens een uitvaartdienst zijn de woorden: ‘…wij geven hem/haar uit handen en leggen haar/hem in de handen van de levende God.’ Dit laatste gebeurt symbolisch tijdens de uitvaartdienst: een van de familieleden wordt gevraagd de witte steen te plaatsen in een stenen hand.

Marijke en Bob maakten een rechter- en een linkerhand.

Deze twee handen staan vanaf Palmzondag op de aandachtstafel.

De handen symboliseren dat God het is die ons opvangt. God in wie wij tastend en zoekend geloven. Niemand valt, of hij valt in Gods handen.

En de handen symboliseren ook onze handen. Handen van ontferming. Handen van overgave.

Na de zondag die volgt op de uitvaartdienst zal de steen geplaatst worden tussen stukken kienhout. Hilda zorgde voor het kienhout. Eigenschap van deze houtsoort is dat het niet vergaat, zoals de liefde voor de mensen van voorbij niet zal vergaan.

Tijdens de uitvaartdienst wordt de familie na de meditatie en voor de gebeden gevraagd of een van hen de steen in een van de twee handen wil plaatsen. Het voordeel van twee handen is dat in de andere hand een voorwerp geplaatst kan worden dat typerend is voor de overledene. Ook zou er in de tweede hand een foto geplaatst kunnen worden. De steen blijft tussen het kienhout liggen tot de eeuwigheidszondag, dan overhandigen wij tijdens die eredienst de steen aan de familie. Zo kunnen wij voor onze doden zorgen. 

Ds. Cor Baljeu

[1] Boeken die de Bijbel net niet gehaald hebben, maar wel richtinggevend voor het leven kunnen zijn.