Vrede op aarde, Kerst 2018

De nadering tussen de wereld en de kerk is het sterkst met Kerst. Kerst wordt vrijwel overal gevierd. De muziek, die het winkelend publiek een gezellige en knusse sfeer biedt, wordt in winkelcentra gedurende adventstijd gedomineerd door Kerstmelodieën. Weliswaar niet altijd de liederen die direct naar het Kerstevangelie verwijzen, zoals ‘Jingle bells’ en ‘Rudolph the red nosed reindeer’, maar Jozef, Maria en het kindje ontbreken (nog?) niet.
Kerst is het christelijke feest dat het meest voorstelbaar is voor ‘buiten’: de geboorte van een kind. Pasen wordt al moeilijker en Pinksteren is onvoorstelbaar.
Met Kerst wordt er over en weer bezoek verwacht. Ouders van jonge gezinnen moeten kiezen tussen haar/zijn ouders, of zijn/haar ouders. Een keuze tussen twee adressen, hier en daar drie en soms zelfs vier adressen. Adressen bewoond door familieleden die met verwachtingen leven, een lastige keuze, want met Kerst wil je toch niemand teleurstellen? En dan wil je ook nog de kerstrust van je eigen op te bouwen kerngezin niet vergeten. Als je op de ene plek kerst viert, kan dat niet tegelijkertijd op een andere plek. Oh, wat zijn we blij met de tweede Kerstdag!
Kerst is ook het feest waarop eventuele eenzaamheid extra gevoeld wordt, helemaal als het de eerste Kerst is nadat je geliefde het jaar daaraan voorafgaand is overleden.

‘Vrede op aarde, kerst 2018’ is de titel van deze meditatie. ‘Vrede op aarde’ zingen we uit volle borst tijdens het ‘Ere zij God’. De doden op de Kerstmarkt in Straatsburg roepen de spookbeelden van Parijs, Londen, Brussel en Berlijn weer op. De woorden ‘vrede op aarde’ klinken nu anders dan voorheen. Geen associaties meer met gezellige en knusse sfeermuziek in winkelcentra of bij het knetterend open haardvuur. De vraag hoe het met vrede op aarde is gesteld, is de afgelopen jaren een lastige en weerbarstige geworden. Hoe zal het met de vrede gesteld zijn in het komend jaar? Is er dan nog ruimte voor gezelligheid en knusheid? Of blijken gezelligheid en knusheid toch secundaire waarden tijdens Kerst? Gaat het dan toch om dat Kind? Het Kind, geboren in een veevoederbak, of – zo u wilt – in de knusser klinkende kribbe. Het Kind wiens ouders gedwongen werden om met hem naar Egypte te vluchten (Mattheüs 2, 13 – 15). Ja, Jezus was als baby vluchteling, omdat hij toen al op een dodenlijst vermeld stond. Hoe zijn gezin gevlucht is, vertelt het verhaal niet, maar ga er gerust vanuit dat er ontberingen zijn geweest.

‘Komt, verwondert u hier, mensen’ (NLB 478) zingen we deze dagen. Dit lied geeft aan waarover het gaat. Onder andere dit lied geeft uiting aan verwondering over het wonder van Kerst. Wat hier gebeurt kan niet waar zijn. Jezus is vorst, maar we zien hem zonder pracht. Hij is het licht. Hij is met ons in de duisternis.
Het laatste vers loopt uit op een tweetal paradoxen waarin je ook zelf betrokken wordt. Hij deed het voor jou. ‘Maak mij blijde door uw lijden, maak mij levend door uw dood!’ Dit wonder bindt al eeuwenlang mensen samen. Daar waar dit wonder mensen samenbindt, vinden we vrede op aarde, ook in 2018.

Gezegende kerstdagen en een hoopvol 2019!
Ds. Cor Baljeu